Yaşlı nüfusun toplam nüfus içerisindeki oranının %10,0’ı geçmesi, toplumsal yaşlanmanın bir göstergesi olarak değerlendirilmektedir. Türkiye’de yaşlı nüfus, diğer yaş gruplarına göre daha hızlı bir artış sergilemektedir.

Dünya genelindeki demografik dönüşüm sürecinde yer alan Türkiye, doğurganlık ve ölüm oranlarının azalmasıyla birlikte sağlık alanında elde edilen ilerlemeler sonucunda yaşam standardı ve refah seviyesindeki artış sayesinde nüfus yapısında önemli değişiklikler yaşamıştır. Genç nüfusun toplam içerisindeki oranı azalırken, yaşlıların oranı artış göstermektedir. Türkiye, yaşlı nüfus yapısında oransal olarak hala genç bir profil çizemekle beraber, sayısal olarak oldukça fazla yaşlı bireye sahiptir.

Ortanca yaş, nüfustaki kişilerin yaşlarının küçükten büyüğe sıralanmasıyla bulunur. 2019 yılında 32,4 yıl olan ortanca yaş, 2024’te 34,4 yıla yükselmiştir. 2024 yılı itibarıyla ortanca yaş erkekler için 33,7, kadınlar içinse 35,2 olarak belirlenmiştir.

Mevcut demografik yapı korunacak olursa, ortanca yaşın 2030 yılında 37,1, 2040’da 41,4, 2060’da 48,0, 2080’de 51,5 ve 2100’de ise 52,2 olacağı tahmin edilmektedir.

Çalışma çağındaki her 100 kişiye düşen yaşlı sayısını gösteren yaşlı bağımlılık oranı, 2019 yılında %13,4 iken, 2024 yılında %15,5 seviyesine ulaşmıştır.

>Projeksiyonlara göre, bu oranın 2030’da %19,5, 2040’ta %26,5, 2060’ta %45,5, 2080’de %61,9 ve 2100’de %61,6 olacağı beklenmektedir.

Birleşmiş Milletler’in yıllık dünya nüfus tahmini raporuna göre, 2024 yılı itibarıyla toplam dünya nüfusunun 8 milyar 161 milyon 972 bin 573 kişi, yaşlı nüfusun ise 833 milyon 480 bin 764 kişi olması öngörülüyor. Bu verilere göre dünya nüfusunun %10,2’si yaşlı bireylerden oluşmaktadır. Yaşlı nüfus oranı sırasıyla %36,2 ile Monako, %29,8 ile Japonya ve %24,6 ile İtalya’da en yüksektir. Türkiye, 194 ülke arasından 75. sırada yer almaktadır.

2024 yılı itibarıyla yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il Sinop (%20,8), onu Kastamonu (%20,2) ve Giresun (%19,1) takip etmektedir. En düşük yaşlı nüfus oranına sahip illerse Şırnak (%3,7), Hakkari (%4,3) ve Şanlıurfa (%4,4) şeklindedir.

Yaşlı nüfus oranının %10,0 ve üzerinde olduğu toplam 60 il bulunmaktadır.

2021-2023 yılları arasında elde edilen yaşam tabloları verilerine göre, Türkiye genelinde doğuşta beklenen yaşam süresi 77,3 yıl, erkekler için 74,7 yıl ve kadınlar için 80,0 yıl olarak belirlenmiştir. Kadınlar, erkeklere göre ortalama 5,3 yıl daha uzun yaşamaktadır.

65 yaşına ulaşmış bireylerin ortalama beklenen yaşam süresi ise 17,4 yıldır. Bu süre erkekler için 15,7 yıl, kadınlar için ise 19,0 yıl olarak öngörülmektedir. Böylece 65 yaşını doldurmuş kadınların, erkeklere göre ortalama 3,3 yıl daha fazla yaşamaları beklenmektedir. Beklenen yaşam süresi, 75 yaşında 10,5 yıl ve 85 yaşında 5,5 yıl olarak kayıtlara geçmiştir.

Yoksulluk ve yaşam koşulları istatistiklerine göre, 2024 yılında toplam nüfusun %29,3’ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında iken, yaşlı nüfus için bu oranın %23,3 olduğu tespit edilmiştir.

Cinsiyet açısından incelendiğinde, yaşlı erkeklerde bu oran %22,3, kadınlarda ise %24,2 olarak belirlenmiştir.

İşgücü istatistikleri, 2019 yılında 15 yaş ve üzerindeki nüfus için %53,0 olan işgücüne katılma oranının, 2023 yılı itibarıyla %53,3’e çıktığını göstermektedir. Aynı dönemde yaşlı nüfus için bu oran %12,0’dan %12,2’ye yükselmiştir. Cinsiyete göre ise, yaşlı erkekler için bu oran %20,0, kadınlar için %6,1 olarak kaydedilmiştir. Ayrıca, yaşlı nüfustaki işsizlik oranı 2019’da %3,1, 2023’te ise %2,7 olarak gözlemlenmiştir.

İşgücü istatistiklerine göre, 2023 yılında çalıştıkları sektörel dağılıma bakıldığında, yaşlı nüfusun %57,7’sinin tarım, %32,1’inin hizmetler, %7,3’ünün sanayi ve %2,8’inin ise inşaat sektöründe görev aldığı belirlenmiştir.

2023’te, evde bakım desteğine ihtiyaç duyan 65 yaş ve üzeri bireylerin oranı %16,4 olarak belirlenmiştir. Bu oran yaşlı erkeklerde %12,3, kadınlarda ise %19,6’dır. 65-74 yaş grubundaki bireyler için bu oran %10,5, 75 yaş ve üzerindeki bireyler için ise %26,9’dur.